Warto wiedzieć
Przestępstwo określane potocznie przemocą w rodzinie czy przemocą domową jest uregulowane w kodeksie karnym w art. 207, który brzmi:
Art. 207
§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Przemoc w rodzinie jest to działanie:
- intencjonalne i skierowane przeciwko innym członkom rodziny. Przemoc jest zamierzonym działaniem lub jego zaniechaniem, mającym na celu przejęcie całkowitej kontroli nad ofiarami,
- naruszające prawa i dobra osobiste ofiar (prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku),
- wykorzystujące wyraźną asymetrię sił,
- powodujące ból i cierpienie (sprawca naraża życie i zdrowie ofiar na poważne szkody, co powoduje, że ofiary mają mniejszą zdolność do samoobrony).
Źródła dysproporcji sił:
- wiek (relacja dziecko – dorosły, staruszek - dorosły),
- płeć (mężczyzna – kobieta),
- stan zdrowia,
- różne zależności, np. kto dysponuje budżetem domowym.
Rodzaje przemocy w rodzinie:
- Przemoc fizyczna - jest to wszelkiego rodzaju bezpośrednie działanie z użyciem siły, którego rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie, np. popychanie, obezwładnianie, policzkowanie,
szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką, pięścią lub przedmiotami, oblewanie wrzątkiem lub substancjami żrącymi, użycie broni itp., - Przemoc psychiczna - jest to działanie prowadzące do zniszczenia pozytywnego obrazu własnej osoby, np.: wyśmiewanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzenie, narzucanie własnych poglądów, ciągłe krytykowanie, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów, stosowanie gróźb, szantażowanie,
- Przemoc seksualna - jest to wymuszanie różnego rodzaju niechcianych zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy, np. nieakceptowane pieszczoty, praktyki seksualne, seks z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia, krytykowanie zachowań seksualnych,
- Przemoc ekonomiczna - jest to działanie mające na celu całkowite uzależnienie finansowe ofiary od sprawcy, np. odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy, niezaspokajanie podstawowych potrzeb rodziny, okradanie, zaciąganie kredytów i zmuszanie do zaciągania pożyczek wbrew woli współmałżonka.
Cykle przemocy:
- Faza narastania napięcia, w której sprawca jest zazwyczaj spięty, czepia się o wszystko. Skutkiem tego są drobne nieporozumienia powodujące dalszy wzrost napięcia. Zaczyna pojawiać się agresja. Energia ofiary jest skoncentrowana na wszystkich możliwych działaniach mogących zapobiec kolejnej awanturze. Prawdą jest, że ofiara nie może nic zrobić, aby uniknąć kolejnej fazy. Zaczyna się czuć odpowiedzialna za zachowanie sprawcy;
- Faza ostrej przemocy, w której następuje wybuch agresji, sprawca jest gwałtowny, przemienia się w kata. Znajduje w zachowaniu ofiary pretekst do swojego zachowania, wywołuje awanturę, używając przemocy fizycznej w różnych formach. Ofiara może zostać pobita, zraniona, zagrożone może być jej życie. W tej fazie ofiara najczęściej szuka pomocy (pogotowie, lekarz pierwszego kontaktu, policja);
- Faza miodowego miesiąca - w tej fazie sprawca okazuje skruchę i miłość, zwłaszcza gdy ofiara ujawni prawdę na zewnątrz. Sprawca zachowuje się tak, jak ofiara sobie tego życzy, przeprasza, obiecuje poprawę. Do przeprosin często dołącza prezenty. Sprawca i ofiara zachowują się jak zakochana para. Ofiara zaczyna myśleć i wierzyć, że partner zmienił się, a przemoc była wyłącznie incydentem, który się nie powtórzy. Faza miodowego miesiąca zatrzymuje ofiarę w cyklu przemocy, faza ta mija i następuje po niej faza narastającego napięcia. Niesie ze sobą zagrożenie, bo faza po niej następująca jest zazwyczaj bardziej gwałtowna, co powoduje większe zagrożenie dla ofiary.